Vrijdag 1 December 2023 3 minuten en 31 seconden leestijd
De thuiskopieheffing is een vergoeding die bedoeld is als compensatie voor eigenaars van auteursrechtelijk beschermd materiaal voor het downloaden en kopiëren van dit materiaal zonder toestemming. De auteur, zoals een muziekartiest, filmproducent of tekenaar, wordt hiervoor anders niet vergoed, wat wordt gezien als oneerlijk. Het afdragen via de thuiskopieheffing is daarom in Nederland door de wet verplicht.
Je betaalt in Nederland een thuiskopieheffing als je een gegevensdrager koopt. Dit klinkt misschien als een wat vage term, maar hiermee worden alle producten bedoeld waarbij het mogelijk is om gegevens op te slaan. In eerste instantie ging het hier enkel om cd’s en dvd’s, maar sinds 2013 wordt dit ook geheven op elektronische apparaten zoals mobiele telefoons, laptops, tablets, smartwatches, computers en e-readers. Dit is een eenmalig bedrag dat bij iedere aankoop afgedragen moet worden. Soms heb je dit wellicht niet direct door, maar is dit al meegerekend in de aankoopprijs bij een winkel. Feitelijk is namelijk de fabrikant of importeur verplicht deze vergoeding af te dragen en niet de consument.
Wanneer je een abonnement met telefoon koopt, dan koop je in feite dus ook de telefoon. Hier wordt daarom verplicht de thuiskopieheffing afgedragen, die de provider of winkel via de fabrikant of importeur afdraagt aan Stichting de Thuiskopie. Zo kan het dus voorkomen dat je tijdens het afrekenen op je factuur verrast wordt met een extra bedrag dat je moet betalen, al is dit maar een paar euro.
Bij het downloaden van bestanden zoals muziek, films, series, afbeeldingen of andere media, of wanneer deze worden gekopieerd, wordt ervan uitgegaan dat het hier om auteursrechtelijk beschermd materiaal gaat. Er wordt bovendien van uitgegaan dat dat met zogenaamde gegevensdragers zoals een smartphone of tablet vaak gebeurt. In de praktijk is dat nu eenmaal zo gebleken, al gebeurt het met het ene apparaat meer dan het andere.
Daarom moet een compensatie betaald worden aan de eigenaar van het materiaal, omdat die hier anders niets aan overhoudt. De thuiskopieheffing is hierom in het leven geroepen en is vooral het resultaat van jarenlang illegaal downloaden en kopiëren van muziek en films door consumenten. Dit is een verplichte vergoeding die in de Nederlandse Auteurswet en de Wet op de naburige rechten vastgelegd is. De inkomsten hiervan worden door Stichting De Thuiskopie verdeeld over auteursrechthebbenden via verdeelorganisaties.
Welke bedrag precies betaald moet worden is afhankelijk van het type gegevensdrager dat je koopt. Het concrete bedrag is bepaald door de Rijksoverheid. Voor smartphones geldt het hoogste bedrag en dat is in 2023 en 2024 een bedrag van €5,30 (exclusief btw) per aankoop. Dit bedrag was oorspronkelijk twee euro hoger, maar is eind 2022 verlaagd. Voor een PC, laptop of tablet geldt een bedrag van €2,60 (exclusief btw) en voor een smartwatch €0,40. De volledige lijst vind je terug op de website van de Rijksoverheid. Deze vergoedingen veranderen regelmatig, omdat dit afhankelijk is van berekeningen welk totaalbedrag er concreet betaald moet worden aan auteursrechthebbenden.
Koop je een refurbished product? Ook dan moet er nog steeds een thuiskopieheffing worden afgedragen, al wordt het heffingsbedrag dan wel met 40% verlaagd.
Ben je nu een abonnement af aan het sluiten, maar verbaasd dat je thuiskopieheffing moet betalen? Dan is het goed om te weten dat je dit alleen moet betalen als je dus een zogeheten gegevensdrager koopt. Neem je dus een sim only abonnement, in plaats van een abonnement met toestel, dan hoef je geen thuiskopieheffing te betalen. Je koopt dan namelijk geen telefoon. Dat maak de keuze voor een sim only abonnement dus nog iets goedkoper. Bij de aankoop van een nieuwe smartphone ergens anders is dit natuurlijk wel alsnog verplicht, al is dit vaak al verwerkt in de prijs door de winkelier en merk je hier niets van.
Kies je voor een of meerdere zakelijke abonnementen met toestel en wordt de gegevensdrager alleen gebruikt voor zakelijk gebruik binnen de eigen werkomgeving? Dan is het goed om te weten dat het mogelijk is om vrijstelling te krijgen voor de thuiskopieheffing of het bedrag terug kunt vragen. Let wel op dat de belastingdienst bepaalt of je hier recht op hebt.